Als je Nederlanders vraagt wat ze inspirerende persoonlijkheden vinden, rollen daar namen uit als Nelson Mandela, Barack en Michelle Obama én Máxima.
Managers scoren juist laag als het gaat om inspiratiewaarde, zo blijkt uit een dinsdag verschenen onderzoek van adviesbureau Synergie op basis van een peiling onder 1.249 Nederlanders.
Vraag je Nederlanders in algemene zin naar inspirerende persoonlijkheden, dan voeren politici, wetenschappers, sporters, mediapersoonlijkheden en wereldberoemde ondernemers zoals Bill Gates de boventoon. Ook naasten zoals vrienden, moeders en vaders scoren hoog als het gaat om inspiratiewaarde.
Bij managers ligt dat anders: “Slechts weinig managers in Nederlandse organisaties inspireren. Zij staan onder aan de lijst van inspirerende mensen. Daarmee blijven ze op grote afstand van mensen die dichtbij ons staan en van bekende leiders”, concludeert het rapport.
Managers scoren vooral op het uitdragen van een visie. Maar tegelijk ziet minder dan de helft van de medewerkers zijn manager als energiek, creatief, betrouwbaar en communicatief vaardig. “Dit maakt de kans dat managers anderen inspireren met hun visie beperkt”, concluderen de auteurs.
Toch is het volgens Synergie wel mogelijk om te leren hoe je een inspirerend voorbeeld wordt.
Typisch inspirerende persoonlijkheden, waaronder ondernemers zoals Tesla's Elon Musk, Richard Branson van Virgin en wijlen Ingvar Kamprad van IKEA, hebben namelijk een aantal dingen gemeen.
Het onderzoeksrapport van Synergie geeft een tiental tips om je inspiratiewaarde als manager verhogen. Hieronder lichten we vier sleutelzaken uit:
1. Vaar op een persoonlijk 'kompas', een levensdoel dat duidelijk richting geeft
Tesla-oprichter Elon Musk heeft een missie die groter is dan het bedrijf zelf: het versnellen van de transitie naar het gebruik van duurzame energie.
Het rapport van Synergie benadrukt dat inspirerende mensen over een kompas beschikken dat aangeeft wat ertoe doet. "Ze worden gedreven door tijdloze waarden en een ‘purpose’ dat los van context staat."
2. Maak van je levensdoel je werk
Het persoonlijke levensdoel wordt bij veel inspirerende ondernemers gekoppeld aan de onderneming. Synergie noemt als voorbeelden Henk Jan Beltman (Tony’s Chocolonely streeft naar slaafvrije chocola), Ingvar Kamprad (IKEA wil een beter dagelijks leven voor iedereen) en Elon Musk.
3. Maak gebruik van beelden om je visie over te brengen
"Inspireren is anderen laten zien wat er nog niet is en wel kan zijn, met het vertrouwen dat het kan. Dat vraagt een beeld van dat wat er nog niet is, maar wel kan zijn. Beelden helpen mensen zien", aldus het rapport.
4. Vertrouw op het vermogen tot verandering en groei
Synergie verwijst ook naar onderzoek van de Amerikaanse psychologe Carol Dweck. Die stelt dat er twee opvattingen zijn over vaardigheden.
Aan de ene kant zijn er mensen die geloven in het vermogen om je te ontwikkelen. Dat leidt tot een gevoel van controle en ongelimiteerde mogelijkheden. Dweck noemt dit de 'growth mindset'.
Tegenover deze maakbaarheidsopvatting staat het idee dat intelligentie, talent en vaardigheden zijn aangeboren en onveranderlijk zijn. Een ‘fixed mindset’ in de terminologie van Dweck. Dat laatste vormt een rem op groei en ontwikkeling en is juist geen goede basis voor inspirerend leiderschap.